Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και διατροφή

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι συχνό στις γυναίκες. Αφορά την εμφάνιση πολλών μικρών κυστών, οι περισσότερες από τις οποίες εντοπίζονται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια της ωοθήκης. Συνοδεύεται  από ενδοκρινικές διαταραχές, όπως αύξηση των ανδρογόνων, δηλαδή των ανδρικών ορμονών, και συμπτώματα, όπως τριχοφυΐα, κοιλιακούς πόνους, λιπαρότητα, άπνοια, ακμή, άστατο κύκλο, δυσκολία απώλειας βάρους.

Ωστόσο, δεν θα πρέπει να συγχέεται το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών με τις πολυκυστικές ωοθήκες. Οι τελευταίες είναι ένα εύρημα που μπορεί να φανεί στον υπέρηχο σε μια εξέταση ρουτίνας, ωστόσο δεν συνοδεύεται από τα ορμονικά-βιοχημικά ευρήματα που συνιστούν το σύνδρομο.

Ο ρόλος της ινσουλίνης στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

Και ενώ οι 2 στις 5 γυναίκες πάσχουν από το συγκεκριμένο σύνδρομο, λίγοι γνωρίζουν ότι συνδέεται παράλληλα με την δυσλειτουργία της ινσουλίνης στον οργανισμό, δηλαδή με την υπερινσουλιναιμία. H ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που εκκρίνεται από το πάγκρεας και ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αυτό συμβαίνει με τη μεταφορά γλυκόζης από την κυκλοφορία του αίματος μέσα στα κύτταρα, όπου αποτελεί καύσιμη ύλη για την παραγωγή ενέργειας. Η δράση της ινσουλίνης είναι απαραίτητη και η απουσία της ορμόνης αυτόματα σημαίνει την αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και την ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη. Συνεπώς, η αυξημένη παραγωγή της ινσουλίνης στον οργανισμό είναι η βασική αιτία των μεταβολικών ανωμαλιών, που εντοπίζονται σε αυτές τις γυναίκες.

Βάρος και σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

Ωστόσο, επηρεάζει το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών το σωματικό βάρος και τα ποσοστά λίπους των γυναικών; Οι ειδικοί συμφωνούν πως αυτό ισχύει. Ακόμη και οι ασθενείς που δεν είναι παχύσαρκες, αλλά έχουν αυξημένο σωματικό βάρος (δείκτης σωματικής μάζας >27), έχουν αυξημένο ρίσκο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, λόγω της ινσουλινοαντίστασης. Το επιπλέον βάρος εντοπίζεται κυρίως στην κοιλιακή περιοχή και η αύξηση της παχυσαρκίας με τη σειρά της εντείνει την υπερινσουλιναιμία και καθιστά ευκολότερη την αποθήκευση λίπους.

Διατροφικές επιλογές για σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

Συνίσταται οι γυναίκες που έχουν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών να μειώσουν κατά 10% το αρχικό σωματικό τους βάρος, καθώς το αδυνάτισμα ομαλοποιεί σημαντικά τον κύκλο.

Μια διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη βοηθά τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Οι τροφές χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη έχουν την ιδιότητα να μεταβάλλουν σταδιακά και όχι απότομα τη γλυκόζη στο αίμα. Επιπλέον, εξασφαλίζουν σταθερή ροή ενέργειας, λιγότερες λιγούρες και μεγαλύτερη πνευματική διαύγεια.

Συγκεκριμένα, το διαιτολόγιο θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από την κατανάλωση ανεπεξέργαστων δημητριακών (π.χ. ψωμί ολικής αλέσεως, αναποφλοίωτο ρύζι, κ.λ.π.), λαχανικών εποχής, φρούτων, οσπρίων (μπιζέλια, φασόλια) και πρωτεϊνών, όπως ψάρι, κοτόπουλο, γαλακτοκομικά. Τα ζωικά λιπαρά όμως θα πρέπει να ελαττωθούν, αλλά και τα προϊόντα που περιέχουν λίπος, όπως βούτυρο, κρέμα γάλατος. Η κατανάλωση τηγανητών και τροφών υψηλών σε ζάχαρη, όπως επίσης και αναψυκτικών που περιλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες σακχάρων είναι σημαντικό να αποφεύγεται.

Η αντιφλεγμονώδης δίαιτα είναι επίσης αρκετά δημοφιλής τα τελευταία χρόνια στον Δυτικό κόσμο. Σαν διατροφή δεν περιορίζεται μόνο στην απώλεια βάρους, αλλά αποτελεί κυρίως ένα σχέδιο διατροφής με συγκεκριμένο τρόπο επιλογής και παρασκευής αντιφλεγμονώδους τροφής, με βάση την επιστημονική γνώση ώστε να βοηθήσει το σώμα μας να διατηρήσει τη βέλτιστη υγεία. Οι τροφές ενάντια στη φλεγμονή μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση και καταπολέμηση συμπτωμάτων των πολυκυστικών ωοθηκών, όπως κόπωση. Τέτοιες τροφές είναι το σπανάκι, πλούσιο σε βιταμίνες, οι ξηροί καρποί, το ελαιόλαδο, το πράσινο τσάι, το κακάο, που συμβάλλει στην βελτίωση της ροής του αίματος, τα κεράσια, τα σταφύλια, το μπρόκολο, τα μήλα.

Παρ’ όλα αυτά, για την επιτυχημένη θεραπευτική διαχείριση του συνδρόμου, είναι σκόπιμο η ασθενής να ακολουθήσει εξατομικευμένο πρόγραμμα που θα προτείνει ο γυναικολόγος λαμβάνοντας υπόψιν του όλο το ιστορικό και την κλινική εικόνα της. Μπορεί να την παραπέμψει στην πρόσληψη χαπιών, όπως αντισυλληπτικά, και αν χρειαστεί στην χορήγηση φαρμάκων που ελέγχουν την ινσουλίνη. Έπειτα, θα μπορούσε να συμβουλευτεί και έναν διατροφολόγο, για να της φτιάξει ένα εξατομικευμένο διατροφικό πλάνο βασισμένο στις ανάγκες του οργανισμού της.