Ετικέτες τροφίμων. Τί πρέπει να προσέχω όταν αγοράζω τυποποιημένα προϊόντα;

Είναι λογικό σήμερα, το διατροφικό μας μενού να αποτελείται από μια ποικιλία τροφίμων άλλα περισσότερο επεξεργασμένα, άλλα λιγότερο ή και καθόλου. Είναι άκρως σημαντικό λοιπόν να μπορούμε να διαβάζουμε σωστά τις ετικέτες των προϊόντων που επιλέγουμε να καταναλώσουμε  (συστατικά και τον πίνακα διατροφικής αξίας), καθώς είναι ο μόνος τρόπος να βρισκόμαστε θύματα της διαφημιστικής προπαγάνδας και κατ' επέκταση να κάνουμε πιο υγιεινές για τον οργανισμό μας επιλογές είτε αυτές αφορούν επεξέργασμένα τρόφιμα είτε όχι.

Πώς διαβάζω σωστά έναν Διατροφικό Πίνακα (Δ.Π);
Τα 5 στοιχεία που αναγράφονται σε ένας διατροφικό πίνακα είναι τα εξής : ενέργεια, λιπαρά- κορεσμένα λιπαρά, υδατάνθρακες-σάκχαρα, πρωτεΐνες και αλάτι.

Ενέργεια / Energy (kj/kcal)
Η ενέργεια συμβολίζεται με “kj”  και “kcal” και ουσιαστικά μεταφράζεται σε “θερμίδες” και συγκεκρίμενα στην ποσότητα της ενέργειας που συμπεριέχεται σε ένα προϊόν. H συνιστόμενη πρόσληψη ενέργειας για τις γυναίκες είναι 2.000 kj/kcal και για τους άνδρες 2.500 kj/kcal.

Λιπαρά / Fats (κορεσμένα)
Τα κορεσμένα λιπαρά κατατάσσονται στην λίστα των κακών συστατικών που μπορεί να εμπεριέχονται σε ένα τρόφιμο και σχετίζονται άμεσα με την πιθανή αύξηση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Οποιοδήποτε προϊόν περιέχει  20% ή περισσότερα κορεσμένα λιπαρά της ημερίσιας πρόσληψης, θεωρείται προϊόν υψήλης περιεκτικότητας σε λιπαρά, ενώ τρόφιμα που περιέχουν 5% ή λιγότερα θεωρούνται προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι “μειωμένα λιπαρά” και “χαμηλά λιπαρά” είναι δυο όροι διαφορετικής σημασίας. Ο όρος “χαμηλά λιπαρά” σημαίνει οτι το προϊόν περιέχει τουλάχιστον 3γρ λίγοτερα λιπαρά ανά 100 γρ. Αντίθετα ο όρος “μειωμένα λιπαρά” σημαίνει ότι τα λιπαρά είναι 25% λιγότερα από ότι είναι στο αρχικό προϊόν (πχ μαγιονέζα). Και στις δύο περιπτώσεις ισχύει ότι δεν πρέπει να καταναλώνουμε ούτε συχνά, ούτε μεγάλες ποσότητες από αυτά τα τρόφιμα.

Σάκχαρα
Είναι φυσικό να μην γνωρίζουμε όλα τα είδη και τις μορφές με τις οποίες εμφανίζεται η ζάχαρη. Η προσθήκη ζάχαρης αυξάνει την ποσότητα της ενέργειας σε ένα τρόφιμο, χωρίς όμως να προσφέρει κάποιο διατροφικό όφελος. Για αυτόν τον λόγο θα πρέπει να είμαστε εξίσου προσεκτικοί όχι μόνο για την ποσότητα της ζάχαρης που μπορεί να βρίσκεται σε ένα προϊόν αλλά και για τα υπόλοιπα προσωπεία με τα οποία αυτή εμφανίζεται (γλυκόζη, σουκρόζη, φρουκτόζη, σιρόπι σφενδάμου κ.α.).

Αλάτι (Κάλλιο-Νάτριο)
Ίσως οι περισσότεροι από εμάς να καταναλώνουμε παραπάνω αλάτι από την ημερήσια συνιστόμενη ποσότητα (6γρ). Η συχνή και υπερβολική κατανάλωση αλατιού  αυξάνουν τον κίνδυνο της αρτηριακής πιέσης. Τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε κάλλιο (πχ μπανάνα, ντομάτες, πατάτες) μπορούν να μετριάσουν την επίδραση του νατριού στον οργανισμό μας και να συμβάλλουν στην διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων της αρτηριακής πίεσης. Ελέγχοντας λοιπόν την περιεκτικότητα αλατιού στο προϊον μπορούμε να αποφύγουμε τέτοιου είδους προβλήματα.

Μέγεθος Μερίδας
Το μέγεθος της ατομικής μερίδας είναι κάτι σχετικό. Κάθε οργανισμός έχει διαφορετικές ανάγκες. Συνήθως στην ετικέτα του προϊόντος αναγράφονται τα θρεπτικά συστατικά του τροφίμου ανα 100 gr/ml. Η γενική ιδέα για το μέγεθος της μερίδας με βάση τον παραγωγό μπορεί να είναι μικρότερη απο αυτήν που καταναλώνει κανείς. Αυτό έχει συχνά ως αποτέλεσμα την πρόσληψη περισσότερης ενέργειας, κορεσμένων λιπαρών και αλατιού από ότι συνειδητοποιούμε. Είναι σημαντικό επομένως εκτός από τα συστατικά του κάθε προϊόντος να προσέχουμε και το μέγεθος της μερίδας ώστε να μην επιβαρύνουμε τον οργανισμό μας.

Ο ρόλος λοιπόν του διατροφικού πίνακα στα προϊόντα, είναι να μας βοηθήσει να διατηρήσουμε έναν πιο υγιεινό και ισορροπημένο τρόπο ζωής. Μας βοηθούν να διαλέξουμε κάποια εναλλακτική οδό που θα μας ικανοποιήσει γευστικά χωρίς να ξεφύγουμε. Οι επιλογές μας για την γευστική μας ικανοποιήση είναι πολλές και δεν χρειάζεται να περιορίζεται σε συγκεκριμένα τρόφιμα εφόσον και αν υπάρχει συνειδητή κατανάλωση. Ωστόσο γνωρίζοντας αυτά συμπεραίνουμε ότι ο καλύτερος τρόπος αποφυγής επιβάρυνσης του οργανισμού μας είναι να μειώσουμε τα επεξεργασμένα προϊόντα στην διατροφή μας όσο το δυνατόν περισσότερο.Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τόσο καλά τα θρεπτικά στοιχεία που προσλαμβάνουμε από φρέσκα προϊόντα.